Roofs 2005-08-32 Glazen koepel op Amsterdams Zwembad

Het De Mirandabad in Amsterdam is grondig gerenoveerd. Dit betekende een grote klus voor specialist in dit soort dakconstructies Brakel Atmos uit Uden. In opdracht van stadsdeelraad Zuideramstel fungeerde het bedrijf als hoofdaannemer. Bij de renovatie werd de kunststof koepel met een diameter van ruim 45 meter vervangen door een glazen koepelconstructie. Een bijzondere opgave: wereldwijd zijn slechts een paar van deze dakconstructies aangebracht.

Het dak van dit in 1978 gebouwde zwembad bestond uit geblazen kunststof koepels. Het kunststof was flink aan het verkleuren en het dak vertoonde lekkages. Bovendien voldeed het systeem constructietechnisch niet meer aan de eisen van de huidige regelgeving.

Brakel Atmos kreeg de opdracht om de nieuwe, zwaardere dakconstructie in korte tijd te ontwerpen, te produceren en te monteren. Zeker het monteren van de koepelconstructie was een ongebruikelijke klus. De oude aluminium constructie moest er namelijk in haar geheel worden afgehaald, dus inclusief de kunststof koepels. De onderste rij koepels werd verwijderd om het hijsen beter mogelijk te maken. Vervolgens moest de nieuwe glasdakconstructie, die voor een deel uit staal en een deel uit aluminium bestaat, samen met de onderhoudsbrug binnen twee dagen op het zwembad worden getild. Een klus die verre van standaard is en daarom een zeer gedegen voorbereiding vereiste. Nadat de nieuwe constructie op het dak was verankerd, werd deze voorzien van glas en afgemonteerd.

Het glazen dak

Voor de nieuwe kap is bewust gekozen voor duurzame beglazing in plaats van kunststof. Ten eerste omdat glas, in tegenstelling tot kunststof, niet verkleurt. Ten tweede omdat glas warmteterugwinning mogelijk maakt. De aanwezige warmte wordt via een buizensysteem opgeslagen en afgevoerd. Dit levert een aanzienlijke besparing van aardgas op en minder uitstoot van kooldioxide: essentiële kwaliteiten in het licht van het onlangs afgesloten Kyoto-verdrag. Zeker zo belangrijk is, dat de nieuwe overkapping voldoet aan de actuele regelgeving.

3D-projectering

Om te kunnen garanderen dat de constructies op de millimeter nauwkeurig op elkaar zijn afgestemd, is bij de dimensionering van zowel de stalen als aluminium constructie gebruik gemaakt van 3D-projectering. Om diezelfde reden zijn alle metingen digitaal uitgevoerd. Elk risico moest worden uitgesloten; tijdens de montage mocht niets misgaan.

Stalen onderconstructie/aluminium roedesysteem

De oude onderconstructie was vervaardigd uit aluminium en volgens de eisen van nu te licht. Voor het nieuwe dak werd gebruik gemaakt van een zwaardere, stalen onderconstructie, bestaande uit getoogde buizen met ronde gordingen. De glasdakconstructie bestaat uit een aluminium roedesysteem waarin de beglazing 4-zijdig wordt opgelegd en ingeklemd. Voor de horizontale afdeklijsten van de glasconstructie is een speciaal profiel ontwikkeld.

Constructieberekeningen staal en aluminium

Uitgangspunt bij deze uitzonderlijke renovatie was dat de oude kap in twee dagen vervangen moest worden door de nieuwe kap. Daarnaast moest er een veilige manier worden gevonden om de zware constructies over een afstand van 81 meter (van hijskraan tot middenpunt kap) te hijsen. Geen sinecure: de staalconstructie is 9,15 m hoog, heeft een doorsnede van 45 meter en weegt maar liefst 70 ton.

Er is een speciaal team samengesteld dat ervoor zorgde dat de constructies op een veilige manier werden gemonteerd en gedemonteerd. Zo beschikten alle mensen die bij de montagewerkzaamheden waren betrokken over de benodigde veiligheidstrainingen en zijn er speciale instructies en toolbox bijeenkomsten georganiseerd voor dit project. Het kenniscentrum van Brakel Atmos heeft de verschillende berekeningen uitgevoerd, waarbij onder meer is gekeken naar de manier waarop de oude koepel in één keer te hijsen is. Tevens is gezocht naar een kraan die bij deze belastingen en reikwijdte de nieuwe koepelconstructie kon hijsen, rekening houdend met de ondergrond.

De grond waarover de hijskraan zich bewoog is opgehoogd en vervolgens met behulp van laser grondig geëgaliseerd zodat er een vlakke rijbaan werd gecreëerd. De hijswerkzaamheden werden in nauw overleg met kraanspecialist Gaffert BV uitgevoerd. Weersomstandigheden speelden hierbij een belangrijke rol: zo mocht er boven windkracht 5 niet meer gehesen worden.

Binnenbrug voor reinigings- en onderhoudswerkzaamheden

Naast de glazen overkapping heeft men tevens onderhoudsbruggen aan zowel de binnen- als de buitenzijde gerealiseerd. Deze onderhoudsbruggen werden speciaal op maat gemaakt en beweegbaar uitgevoerd. Uiteraard voldoen ook deze bruggen aan de huidige regelgeving.

Planning

De renovatie van het De Mirandabad kende een zeer strakke en krappe planning. De opdracht voor de realisatie van het project werd in februari 2005 ontvangen. De opbouw van de nieuwe overkapping met binnen- en buitenbrug vond ter plekke plaats vanaf week 24. Het hijsen van de kap moest in twee dagen plaatsvinden en wel in de eerste week van juli (week 27). Tijdens de renovatie bleef vrijwel het hele zwembadcomplex, dat

’s zomers dagelijks door ruim 5.000 bezoekers wordt bezocht, open.