Roofs 2005-10-18 Koperen dak voor nieuw zwembadcomplex

De meer dan dertig jaar oude zwembaden in Brasschaat en Schoten (België) waren versleten en een grondige renovatie bleek na nadere bestudering geen goede optie. Aangezien het geldverspilling zou zijn om op een steenworp van elkaar twee nieuwe zwembaden te bouwen, werd besloten de handen ineen te slaan. Het project werd volgens een Publiek Private Samenwerking (PPS) uitgevoerd, een bouwmethode die in Nederland ook steeds meer in zwang raakt, met een opvallend koperen dak.

• Gunther Guinée

Het oude zwembadgebouw en openluchtzwembad van Brasschaat werden volledig afgebroken om plaats te maken voor een volledig nieuw sportcomplex in een moderne architectuur, met gevelsteen, veel glas en een indrukwekkend hellend koperen dak. Op vrijdag 17 december 2004 hebben de burgemeesters Dirk de Kort van Brasschaat en Harrie Hendrickx van Schoten aan de Elshoutbaan te Brasschaat de officiële eerste steen gelegd van het nieuwe zwembadcomplex, waarvan beide gemeentes gebruik zullen maken. Ze werden daarbij geassisteerd door de Belgische voormalig Olympisch zwemkampioen Frederik Deburghgraeve. De werken waren toen echter al een tijdje bezig want er was al meer dan 2.000 m3 beton gestort. Alle betrokken partijen participeren in dit intergemeentelijk PPS-project.

Wat is PPS?

Het exploiteren van een openbaar zwembad is tegenwoordig, meer nog dan vroeger, een peperdure aangelegenheid, mede door de steeds strengere milieuregelgeving. Daarom werd er besloten te werken volgens een Publiek Private Samenwerking (PPS).

PPS is een samenwerkingsverband waarbij overheid en bedrijfsleven, met behoud van eigen identiteit en verantwoordelijkheid, gezamenlijk een project realiseren op basis van een heldere taak- en risicoverdeling. Het resultaat van de samenwerking is meerwaarde: een kwalitatief beter eindproduct voor hetzelfde geld, of dezelfde kwaliteit voor minder geld. Er ontstaat voordeel voor beide partijen: voor het bedrijfsleven ontstaan niet alleen nieuwe kansen op een groeiende markt, ook kan het zelf bijdragen aan een vanuit commercieel perspectief aantrekkelijk project; de overheid creëert perspectief op een hogere kwaliteit en een reductie van projectkosten.

In dit specifieke project vonden de gemeenten Brasschaat en Schoten een private partner in de NV Sportavan, een vennootschap waarin de Belgische aannemers Van Roey uit Rijkevorsel en het technische bedrijf Axima Services uit Mechelen de krachten bundelen. De gemeenten investeren in totaal 14,14 miljoen euro in het zwembadcomplex. Brasschaat neemt

60 % van de kosten voor haar rekening en Schoten de overige 40 %. De NV Sportavan is concessiehouder en zal de accommodatie niet alleen bouwen, maar gedurende 30 jaar ook uitbaten. In de samenwerkingsovereenkomst werd ook nog een jaarlijkse vergoeding vastgelegd, te betalen door de gemeenten, voor het exploitatietekort van het zwembadcomplex, berekend op het verschil tussen verwachte opbrengsten en exploitatiekosten. In die vergoeding wordt ook rekening gehouden met de leninglasten.

Passend in de parkomgeving

Op de plaats van het voormalige openluchtzwembad van Brasschaat werd een ruim nieuw complex opgetrokken. Het nieuwe gebouw heeft een moderne architectuur, veel glaspartijen en een groot hellend koperen dak dat mooi past in de parkomgeving. Het nieuwe complex is lager dan het oude zwembad en biedt onder meer plaats voor:

•          één groot sportbad in combinatie met een doelgroepenbad (afmetingen: 25 bij 27 meter) met een verstelbare wand in het midden en met gedeeltelijk verstelbare bodem.

•          één recreatiebad met twee glijbanen (waarvan één 50 m lang, en een familieglijbaan van 2,5m breed en 9m lang

•          een instructiebad en een peuterbad.

Ook is er een restaurantgedeelte, een ruim terras met uitzicht op het wedstrijdbad, het instructie- en recreatiebad. In het complex bevinden zich ook een dans- en fitnesszaal. De kleedcabines krijgen aparte ingangen voor individuele bezoekers en groepen.

De dakconstructie

Het 3500 m2 groot dak bestaat voor 2650 m2 uit koper en voor de rest uit een bitumineus  plat dak. De dakwerken werden toevertrouwd aan de firma Bert Meeus NV uit het Belgische Ranst (Oelegem). Het dak van het nieuwe zwembad rust op gigantische houten spanten en slechts op enkele kolommen ter hoogte van een scheidingsmuur in het zwembad. De draagstructuur van het dak bestaat uit 5 à 6 cm dikke houtwolcementplaten waarop een eerste tijdelijke waterdichting werd gebrand in de vorm van een V3 glasvliesgewapend bitumineus membraan. Hier bovenop kwam een isolatiepakket uit Foamlas cellenglas dat in de warme bitumen werd geplaatst en zodoende voor een dampdicht geheel zorgt.

Wanneer het volledige isolatieoppervlak vervolgens is afgesmeerd met een extra laag bitumen, zodat alle voegen en oppervlaktecellen volledig zijn afgedicht, worden er speciale niet-doorborende bevestigingsplaatjes aangebracht voor de bevestigingsklangen van de metalen dakbedekking. Deze plaatjes bestaan uit een vlak gedeelte van 150 mm x 150 mm en zijn voorzien van twee getande boorden van 30 mm hoogte. De plaatjes worden eerst uitgelijnd en vervolgens gedeeltelijk in de isolatie geprikt. Na het lichtjes aanvlammen met de brander worden deze plaatjes in het cellenglas gedrukt zodat ze op de bitumen afsmeerlaag kleven. Op deze manier wordt de isolatielaag niet geperforeerd en worden koudebruggen vermeden.

Vervolgens werd een P3 bitumineus membraan met polyesterinlage over het oppervlak gebrand om de verdeling van de mechanische lasten (afrukweerstand van de plaatjes) te garanderen over het geheel van het dak. De klangen en schuifklangen waarop de metalen bekleding wordt aangebracht, worden op de stalen plaatjes geschroefd met zelfborende schroeven. De ligging van de plaatjes blijft wel min of meer zichtbaar dankzij de beperkte dikte van het bitumineuze membraan, maar op dit dak maakten de dakwerkers gewoon gebruik van een magneet om de meer dan 15000 gebruikte kramplaten snel en makkelijk te lokaliseren.

De koperen banden werden vooraf in het atelier door Bert Meeus klaargemaakt voor de plaatsing volgens de techniek van de staande naad. Alle nodige profileringen werden al aangebracht en ook het uitstansen en uitdrijven voor de voetafwerkingen maakten het werk op het dak een stuk eenvoudiger. In principe kon er gewerkt worden met koperbanden met lengtes tot 13 m maar hier werd gekozen voor elementen van 9 m om ze makkelijker te kunnen manipuleren en een hoger rendement te behalen. Het enige dat op de bouwplaats dus nog moest gebeuren was de koperbanden voorzien van een tweede aanhaking, aangezien die op maat moest worden uitgevoerd, en het plaatsen van de banden en dichtfelsen van de staande naad met een felsmachine. Ook alle dakdetails en afwerkingen zoals dakranden, afvoeren en plafondafwerkingen van het uitkragend deel van het dek werden door Meeus uitgevoerd.

Het zwembad werd begin november voor het eerst met water gevuld, de eerste zwemmers zullen in de kerstperiode verwelkomd worden.