Roofs 2024-05-13 Antwoorden over ongevallenpreventie

Veilig en gezond werken

Het voorkomen van ongevallen is een slimme manier om goedkoper te werken en kosten te besparen. Belangijker is nog dat je ook ongemak en menselijk leed bespaart. Ongevallen voorkomen is ook een heel effectieve manier om te werken aan duurzame inzetbaarheid.

Elk ongeval is een verstoring van het productieproces. Bij elk ongeval, hoe klein ook, wordt de productie onderbroken. Er wordt even over gepraat. Ook als er geen grote gevolgen zijn, wordt er op de werkvloer over gesproken. Al is het maar in de zin van ‘zo, dat ging maar net goed’. In het verleden werd er dan een sjekkie gerold, maar nu ook nog wordt er even tijd genomen om bij te komen en bij te praten.

Die verloren tijd moet maar ergens anders weer ingehaald worden. Hoe mooi zou het zijn als die tijd niet verloren ging?

Om er zo effectief en efficiënt mogelijk voor te zorgen dat er geen ongevallen plaatsvinden, moet je zorgen dat er geen gevaar is. Helaas is dit soms onmogelijk. Maar de logische redenatie is dat alle gevaren die er niet meer zijn, niet beheerst hoeven te worden en geen ongevallen kunnen veroorzaken. In het bovenste blok van het stroomschema staan alle gevarensoorten die kunnen worden weggenomen. Dit wegnemen heet bronaanpak. Je neemt de bron van ongevallen weg.

Als gezegd, dit kan niet altijd. Op een dak werk je op hoogte. Dat betekent dat er altijd valgevaar is. Dat betekent dat het valgevaar als water door het schema naar beneden gaat stromen.Hoe kun je die stroom stoppen? Welke barrières kun je inbouwen? Een barrière is te zien als een hindernis in de stroom.

Over die barrières moet je even goed nadenken. Elke situatie zal andere eisen stellen aan de barrière.

Om de kans op ongevallen zo klein mogelijk te maken, moet je een collectieve maatregel regelen. Dat doe je het best als onderdeel van de werkvoorbereiding. Je moet dit niet aan het toeval overlaten. Het is van belang om de maatregel af te stemmen op de specifieke werkomgeving. Als voorbeeld: in een mastgoot kun je geen valbeveiliging laten rusten. Een mastgoot is niet draagkrachtig genoeg. Daar is het verstandiger een triangelbrug (bijvoorbeeld MTB, Altrex) of een (rol)steiger te plaatsen. Die breekt de val van een rollende man wel. Bovendien heb je dan ook nog eens een werkvloer. In het A-Blad Hellende Daken is omschreven aan welke eisen deze collectieve beveiliging moet voldoen. Veel andere oplossingen bieden schijnveiligheid, kosten geld en werken niet.

Sommige gevaren zijn ook niet effectief met collectieve maatregelen beheersbaar te maken. Denk aan vallende steentjes. De schade door het vallend steentje is alleen te voorkomen door een helm te dragen. Een helm is, net als een gordel, een persoonlijk beschermingsmiddel.

Een oplettende lezer zal organisatorische maatregelen missen in dit verhaal. Dat klopt en dat is bewust. De effectiviteit van organisatorische maatregelen is niet voorspelbaar. De effectiviteit is afhankelijk van het vele factoren zoals de ‘cultuur’ in het bedrijf, de werkdruk en het gedrag van de leidinggevende.

Als u het werk regelt, is het verstandig om de volgorde van maatregelen: bron, collectief, PBM aan te houden. Door dit te doen, voldoet u ook nog eens aan de Arbeidsomstandighedenwet.

Deze strategie wordt in de wet de Arbeidshygiënische strategie genoemd.

P.S.

Als u met vragen zit over ongevallenpreventie, stuur een mailtje naar de redactie. ■

Adri Frijters