Roofs 2024-05-54 “Waar het raam ophoudt, gaat de daglichtbuis verder”

Special Daglicht

“Wij zijn blij dat er bij de nieuwe daglichtnorm gekeken wordt naar hoeveel licht er werkelijk binnenkomt en niet alleen naar het raamoppervlak”, zegt Mark Veldjesgraaf van Techcomlight. “Daglichtbuizen hebben een kleine diameter en kwamen daardoor in de oude rekenmethode minder hoog uit.” Diezelfde kleine diameter zorgt ervoor dat daglichtbuizen in veel situaties gebruikt kunnen worden én dat er voldoende dakoppervlak overblijft voor overig gebruik.

Tekst: Nolanda Klunder

“Toen ik een jaar of vijftien geleden in deze branche begon, golden daglichtbuizen nog als innovatief”, vertelt Mark Veldjesgraaf, directeur en eigenaar van Techcomlight, importeur van daglichtbuizen voor de Benelux. “Inmiddels hebben ze zo’n lange staat van dienst dat je daglichtbuizen an sich niet meer ‘innovatief’ kunt noemen. Maar de innovaties aan het product gaan door.”

Innovaties

Daglichtbuizen bestaan uit een bolle of platte koepel, met daaraan een al dan niet geknikte buis van reflecterende materialen. Door deze reflecterende materialen kan daglicht elke ruimte van het huis bereiken. “Als gevolg van innovaties vallen onze daglichtbuizen inmiddels uiteen in drie hoofdcategorieën”, vertelt Veldjesgraaf. “De Powerdaylight Standaard, de Powerdaylight ECO en de Powerdaylight Cradle. De Powerdaylight ECO is ontworpen met het oog op passiefbouw. Door een langzame luchtcirculatie heeft hij uitstekende thermische isolatiewaarden. Ook zijn geluidsisolatie is heel goed, wat hem heel geschikt maakt voor toepassing in steden. De Powerdaylight Cradle hebben we afgelopen april gelanceerd: deze buis is gemaakt van recyclebare en grotendeels gerecyclede materialen. De koepel is van glas met een Cradle-to-Cradle-certificaat en zowel de buis als de plafondplaat zijn recyclebaar.” Daarnaast zijn er innovaties aan het design. “Zo hebben we sinds een paar jaar een vierkante plafondplaat. Daarnaast is er een verzonken plafondplaat, die dus helemaal glad ingestuct kan worden, om te passen in een modern interieur. Met deze andere look en feel gaan we mee met de interieurtrends.”

Licht transporteren

“Uniek is dat we met daglichtbuizen het licht kunnen transporteren tot wel twintig meter verderop, zowel horizontaal als verticaal en zelfs door de grond. Daglicht kan vanaf het dak naar de onderste verdieping”, zegt Veldjesgraaf. “Een groot voordeel is dat het licht gelijkmatig wordt verspreid. Een lichtstraat heeft te maken met de tijdsfactor: de stand van de zon bepaalt waar het licht binnenvalt. Maar daglichtbuizen verspreiden het licht, het licht valt altijd binnen op dezelfde plek, die wij kunnen uitmeten. Alleen de intensiteit van het licht verschilt, afhankelijk van de intensiteit van de zon en de bewolking.” De buizen zijn geschikt voor alle situaties waarin je licht naar binnen wil halen, zoals woonhuizen met inpandige badkamers, scholen, medische gebouwen, maar ook bijvoorbeeld showrooms waar mensen de producten moeten kunnen zien bij daglicht om de kleur goed te beoordelen. “De buizen vullen het raam aan. Waar het raam ophoudt, gaan wij verder”, zegt Veldjesgraaf. “Daarbij hebben ze weinig impact op de constructie. De koepel heeft een doorsnede van slechts 25 of 35 cm. Bij een uitbouw in een particuliere woning kan hij daardoor bijvoorbeeld probleemloos tussen de constructiebalken geplaatst worden. Bij distributiehallen blijft er door de kleine diameter voldoende ruimte op het dak over voor zonnepanelen. Zo kan je het dak maximaal gebruiken en BREEAM-punten halen voor zowel energieopwekking als daglicht.”

Bijzondere projecten

De bijzondere eigenschappen van daglichtbuizen maken ze geschikt voor uiteenlopende opmerkelijke projecten, vertelt Veldjesgraaf. “Ze zijn bijvoorbeeld gebruikt bij Fort Kijkuit, een negentiende-eeuws fort dat onderdeel is van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Hier moesten we door zand en 3,5 meter beton boren om het daglicht het fort in te brengen. En we konden daglichtbuizen inzetten bij een grachtenpand dat verbouwd was tot studentenwoningen. Licht moest vanaf het dak naar de begane grond. Door de kleine diameter kunnen de buizen het licht door het hele gebouw transporteren zonder dat er oude balken beschadigd moesten worden.” Een ander mooi project betrof het industriële pand van Nedap in Groenekan. “Daar hadden de planten in inpandige ruimtes daglicht nodig om te groeien. Met deze buizen kon het licht in elke ruimte komen. Omdat we precies kunnen aangeven waar het licht valt, kan dat geoptimaliseerd worden voor de planten.” Behalve voor mensen en planten is daglicht natuurlijk ook van levensbelang voor dieren. “Wij hebben 28 systemen geplaatst bij het NIOO-KNAW Nederlands Instituut voor Ecologie in Wageningen, zodat de volières daglicht kregen. De vogels begonnen spontaan eieren te leggen toen ze overgingen van lamplicht naar zonlicht.” De buizen worden ook veel gebruikt in varkensstallen en kippenstallen. “Kippen zijn heel gevoelig voor veranderingen in licht. Als je dan een raam in het dak zet, verplaatst het licht zich door de dag heen, dat is onprettig voor ze. Met daglichtbuizen hou je het licht constant.”

Nieuwe daglichtnorm

Wat betekent de nieuwe daglichtnorm voor Techcomlight? Veldjesgraaf: “Die gaat een fikse impact hebben: een heel positieve voor ons product. De oude regeling was gebaseerd op het aantal vierkante meters raam: hoe meer hoe beter. Dan komen wij met een diameter van 25 of hooguit 35 cm niet goed uit de verf. Toch leveren onze buizen in bepaalde situaties meer licht dan een raam van één bij één meter. In de nieuwe rekenmethode gaat het niet over oppervlak maar over de hoeveelheid lumen die binnenkomt. Logisch: bij verwarming praat je ook over de temperatuur en niet over het formaat van de radiator. Wij zijn blij dat er nu nagedacht wordt over hoeveel licht er werkelijk binnenkomt, in plaats van dat we zeggen: we hangen wel een lamp op als het tegenvalt. Sinds we elektriciteit hebben, denken we te makkelijk over daglicht. Met daglichtbuizen zeggen we: een lamp is meestal niet nodig als je slimme oplossingen gebruikt.”