Roofs 2000-03-03 ZZP'ers

Met meer dan gewone aandacht heb ik het rapport "de Dakensector" gelezen van EIM, opgesteld in opdracht van het Hoofdbedrijfsschap Ambachten. In hoofdstuk 6 staat een zogenaamd SWOT-analyse waarbij de bedreigingen van de branche zijn opgesomd. Onder elkaar staan vermeld: '1 -toename ZZP'ers, 2 -concurrentie van de installatiebranche, 3- personeelsvoorziening, 4 -slechte naleving Arbo, 5 -versobering vestigingseisen.'

Waarom zijn ZZP'ers een bedreiging voor de branche? Dat geeft het rapport niet aan. Er komen steeds meer ZZP'ers en die gaan zich vestigen want dat is steeds eenvoudiger en dat betekent meer concurrentie terwijl het ook al zo moeilijk is personeel te krijgen, zoiets. Volgens het rapport leent daarom 40 tot 50% van de dakbedekkingsbedrijven werk in terwijl slechts een 15% personeel uitleent. Of die 15% heeft een verschrikkelijk groot personeelsbestand of er is iets anders aan de hand. Wat naar mijn mening hier speelt is het verschijnsel onderaanneming en onder-onder-onderaanneming. Even een voorbeeld ter verduidelijking. Het is zomer en het dakbedekkingsbedrijf zit goed in het werk. Ieder dakbedekkingsbedrijf heeft een lijstje met namen van onderaannemers en die worden ingeschakeld om in onder-onderaanneming het werk uit te voeren. Het uit te besteden werk betreft meestal nieuwbouw want daar zijn de marges het kleinst. Lees het maar na in het rapport. De onder-onderaannemer gaat aan het werk voor de aannemer van de nieuwbouw en die ziet meteen wat voor vlees die in de kuip heeft. De onder-onderaannemer ook trouwens. Het werk wordt naar tevredenheid uitgevoerd en de onder-onderaannemer denkt: wat het dakbedekkingsbedrijf kan, kan ik ook. Waarom zou ik de marge die het dakbedekkingsbedrijf rekent, niet verdelen tussen mezelf en de aannemer? Beiden blij want het werk is goedkoper.
Vervolgens is het ook een keer winter en de werken in uitvoering zijn wat dunner gezaaid. Het dakbedekkingsbedrijf heeft uitvoerend personeel over wat op de begroting drukt. Het dakbedekkingsbedrijf maakt een keuze en stimuleert een paar dakdekkers of ploegen voor zichzelf te gaan beginnen want als het wat druk is kan het dakbedekkingsbedrijf dergelijke goede werknemers goed gebruiken. Ziedaar de ZZP'ers. Het dakbedekkingsbedrijf kan flexibeler opereren in de markt en zich meer op de kerntaken oriënteren. Wat de kerntaak is, wordt even vergeten maar dat ontaardt in acquisitie Het cirkeltje is rond. De dakdekker heeft zijn eigen concurrent gecreëerd.
Er spelen dan een aantal vragen. Wat bezielt een dakbedekkingsbedrijf meer werk aan te nemen dan hij op dat moment aankan? Het antwoord is geld. Als je het werkt krijgt heb je toch een paar procentjes immers. Omdat dakbedekkingsbedrijven meer werk aannemen dan zij met eigen personeel kunnen invullen, neemt het aantal inschrijvingen per werk toe en daarmee de prijsdruk.
De tweede vraag is hoe het mogelijk is dat de ZZP'er zo makkelijk werk kan krijgen? Het antwoord is wederom geld. Opdrachtgevers zien geen reden meer te betalen voor in hun ogen gelijkwaardig werk en ook dat verhoogt de prijsdruk. Tot slot, wat bezielt het dakbedekkingsbedrijf mensen voor zichzelf te laten beginnen. Het antwoord is wederom geld. De begroting van het lopende jaar is belangrijker dan de positie van het dakbedekkingsbedrijf op termijn.

Met andere woorden, dakbedekkingsbedrijven creëren hun eigen beroerde situatie. Gek hè, dat er zo'n gebrek is aan personeel. Gek hè, dat de arbo onder druk staat want het geld moet ergens bespaard worden. Gek hè, de angst voor een verdere verlaging van de vestigingseisen. Als dakbedekkingsbedrijven concurrenten zelf in het leven roepen, waarom dan nog vestigingseisen in stand houden. Een branche die de ZZP'ers als een bedreiging ziet heeft gebrek aan zelfvertrouwen en boter op z'n hoofd. ZZP'ers maken duidelijk waar het in de branche aan ontbreekt, een reden voor de opdrachtgevers met een dakbedekkingsbedrijf te blijven werken. Als de concurrentie van de installatiebranche zo wordt gevoeld slagen die daar schijnbaar beter in. Tijd om die jongens eens te bellen. De beste aanbeveling uit het rapport.

door: Ton Berlee