Roofs 2018-06-18 De Vakscan waardevol voor werkgever en werknemer

Berichten van tectum

In deze rubriek wordt het uitgebreide palet aan onderwerpen beschreven waarmee TECTUM, het opleidingsinstituut voor de dakenbranche, zich bezighoudt.

Via de DakSkillCard houdt de bedrijfstak (werkgevers en werknemers) belangrijke zaken bij, die betrekking hebben op zowel het dakbedekkingsbedrijf als ook de individuele werknemer. Dit alles ten behoeve van het wel en wee van de dakbedekkingsbranche. De dakbedekkingsbranche kenmerkt zich eerst en vooral door het voeren van een eigen cao, de zogenaamde cao BIKUDAK (voluit: de ‘collectieve arbeidsovereenkomst voor de bitumineuze en kunststof dakbedekkingsbedrijven’).

Eén van de onderwerpen waar het in de DakskillCard om gaat, is de registratie van de cao-verplichte cursus ­‘Gezond en Veilig Werken op het Dak’. Dit is al sinds jaar en dag de verplichte korte cursus. Het geldt voor iedereen, die werkzaam is op het dak voor een dakbedekkingsbedrijf, dat opereert onder de werkingssfeer van de cao BIKUDAK. In deze 1-daagse cursus komt uiteindelijk (via de herhalingscyclus van drie jaar) werkelijk alles aan bod, dat betrekking heeft op het gezond en veilig werken op het dak. Dit zijn zaken die ­vermeld staan in de bedrijfstakeigen Arbocatalogus platte daken. Het gaat om maatregelen die genomen moeten worden, om aan de voorschriften van de Arbowet te voldoen op het BIKUDAK-dak. De cursus, die ook wel bekend staat als de ‘C1-cursus’, is in­middels al jarenlang verplichte kost voor de dakbedekkingsbedrijven en hun werknemers. Om zaken vooral interessant te houden, hebben de sociale partners aan TECTUM gevraagd om met een alternatief te komen. Dat is de uiteindelijk VakScan geworden.

Enerzijds is de VakScan een door TECTUM ontwikkelde korte cursus van een dag, waarin de inhoud van de oorspronkelijke C1-cursus in de herhaalcyclus zit. Dit betekent dat de zo gewenste aandacht voor veiligheid en gezondheid volledig in stand blijft. Maar nu wordt dit via een praktische manier van werken in de praktijkhallen van TECTUM aan de praktijk getoetst.

Anderzijds moet het voordeel van de VakScan gevonden worden in het feit dat er een voortdurende behoefte bestaat aan inzicht over het bestaand vakmanschap op en om de daken. Immers, de bitumineuze dakbedekkingsbranche diplomeert gemiddeld per jaar circa 120 dakdekkers in het kader van de opleidingen op niveau 1, 2 en 3. Jaarlijks zo’n 5% van de dakdekkersberoepsgroep, die valt onder de werkingssfeer van de BIKUDAK-cao. Echter, dit zijn veelal jongere dakdekkers of andere nieuwkomers, die nog geen jaren en jaren op het dak staan. Wat is er na een aantal jaren overgebleven van de kennis en het inzicht, opgedaan in de vakopleidingen? Daarnaast zijn er ook veel BIKUDAK-dakdekkers, die werkzaam zijn in de dakbedekkingsbranche, die nog nooit formeel een opleiding gedaan hebben, maar die wel uitstekende vaklui zijn. Kennis en kunde opgedaan door jarenlange ervaring en ooit verkregen via het doorgeefsysteem van de toen al weer meer ervaren collega. Of, simpelweg, door het vak te doen, want oefening baart kunst.

Voor beide hier genoemde groepen dakdekkers is de ­VakScan bedoeld. Aan de hand van de inhoud van de vakopleiding op niveau 2, het gewenste minimale niveau (meer mag altijd) van de dakdekker conform de cao BIKUDAK, worden de vaardigheden van de werknemers gescand. Het gaat hierbij nadrukkelijk niet om een beoordeling. Dit is een zeer belangrijk onderscheid, het gaat immers niet om een beoordeling, maar om een objectieve vaststelling van het kennis- en kundeniveau van de individuele dakdekker. Op basis hiervan kan de dakdekker zelf zijn voordeel doen, in overleg met zijn werkgever uiteraard. Vanzelfsprekend kan de scan niet losgelaten worden op het totaal van de inhoud van de vakopleiding op niveau 2. Daarvoor is immers een 1-daagse cursusdag/een 1-daagse scan volledig onvoldoende in tijd. Nee, de wens is dat werkgever en werknemer met elkaar op basis van een aantal vooraf door de bedrijfstak vastgestelde pakketten met elkaar overleggen. Vervolgens is er een keuze op welke onderdelen de scan in eerste instantie gewenst is. De pakketten waartussen kan worden gekozen, zijn vastgesteld zoals in het schema op de linkerpagina.

Uit de samenstelling van de pakketten blijkt duidelijk dat altijd de inhoud van gezond en veilig werken aan bod komt. Een dakdekker, die niet over de juiste inzichten op deze gebieden beschikt, kan immers niet op een verantwoorde manier zijn (of haar) werk doen. Daarnaast gaat het overduidelijk over de inhoudelijke zaken van het bitumineus en/of kunststof dakdekken. Oftewel, het gewenste basisniveau van de dakdekker.

Vanzelfsprekend zit er een bepaalde routing in de totale structuur van de VakScan. Deze routing behelst het totale traject van bedrijfsbezoek tot advisering van de pakketkeuze, uitvoering en eventuele gewenste bijscholing. In het overzicht hiernaast is te zien hoe de routing eruit ziet.

Let wel, dit is de volledig beschikbare routing, bijna niets is verplicht, alles mag in ieder geval. Wel is een voorwaarde voor een optimaal resultaat dat het bedrijf haar werknemers informeert over het hoe en het waarom van deelname aan de VakScan. De mate van de service die TECTUM verleent, is afhankelijk van de vraag van de bedrijven.

Aan het einde van de VakScan wordt het resultaat met de deelnemer besproken in de trant van ‘wat ging er goed en wat kan er beter’, zoals ook in het filmpje via de app TECTUM.tv te zien is. Uiteindelijk worden de resultaten na goedkeuring van de dakdekker ook met de werkgever gedeeld. Zo kan er overwogen worden om aanvullende, gerichte scholing af te spreken.

Op verzoek van de sociale partners (CNV Vakmensen, FNV en VEBIDAK) is voor een specifieke doelgroep (35 jaar en ouder) van deelnemers aan de VakScan een tweede deel ontwikkeld. Dit door het Sociaal Fonds BIKUDAK gefinancierde initiatief (mede door een bijdrage uit het Europees Sociaal Fonds (ESF)) wordt inmiddels uitgevoerd. Tijdens de VakScan-DI (= Duurzame Inzetbaarheid) wordt in de mobiele werkplekbussen van TECTUM op de bouwplaats een vertrouwelijk gesprek gevoerd met de ervaren dakdekker. Inhoudelijk komen onderwerpen aan de orde als de werksituatie, eigen kennis en vaardigheden, gezondheid, de privésituatie en de toekomst en ambities van de indivi­duele dakdekker.

De resultaten van de ruim 200 DI-gesprekken die zullen ­worden uitgevoerd, moeten leiden tot aanbevelingen voor de bedrijfstak. Zo kan wellicht het langer gezond aan het werk blijven in de dakbedekkingsbranche bevorderd worden.

Dit alles maakt de VakScan (en de VakScan-DI) hopelijk tot een werkelijk onderdeel van de bedrijfstakeigen voorzieningen. Zeker is wel dat met de VakScan de dakdekker iedere drie jaar gescand wordt op een objectieve manier, zodanig dat de individuele werkgever en de individuele werknemer er baat bij hebben.