Roofs 2023-06-72 Druiven oogsten op het dak

Innovatie

Een wijngaard op het dak in het Belgische Hasselt is een primeur voor Europa. Het platte dak van een silo is nu deels ingericht voor wijnranken die inmiddels druiven produceren. Enkele maanden na de oogst is er een Hasseltse mousserende wijn. Soprema zorgde voor de dakbedekking en het dakterras.

Sinds vorig jaar worden er druiven geoogst op een 24 meter hoog dak van een industrieel pand in Hasselt. De druiven worden gekweekt aan 40 druivenstokken, op een dakterras met dakbedekking van Soprema bitumen. Druivenstokken staan normaal diep in de grond geworteld, maar dat is op een dak niet mogelijk. Hier staan ze in potjes van zeven liter, gevuld met substraat. Dat substraat wordt gestuurd gevoed met een op een infuus lijkende druppelleiding. De wortels hebben hierdoor niet de behoefte diep in de grond te gaan.

Experiment

De eerste druivenstokken zijn een experiment. De wijnbouwer, Ghislain Houben, professor economie aan de UHasselt, ziet voordelen door de overvloedige zon op het dak, terwijl het gebouw klimaatbestendiger wordt. Verder is het er ook winderiger, waardoor de druiven sneller drogen en je hierdoor minder schadelijke schimmels hebt. Bladeren houden de zon tegen, wat ervoor zorgt dat het gebouw dus minder snel opwarmt. Deze eerste wijngaard staat op het silo­gebouw waar nu architectenkantoor a2o is gevestigd, een gerenoveerd industrieel pand.

“Het is voor ons ook een experiment om te kijken of we daken kunnen inzetten om aan wijnbouw te doen in een stad”, zegt Jo Berben van a2o-architecten, “Hopelijk kunnen we volgend jaar uitbreiden naar omliggende gebouwen. Maar sowieso gaan we eerst een receptie doen met wijn van onze eigen druiven! Deze dakwijngaard is hopelijk de éérste van de velen, om zo steden klimatologisch leefbaar te houden.” Er is belangstelling van de omliggende dak­eigenaren, eerst denkt Berben aan een uitbreiding op het eigen dak. “Het is belangrijk in deze tijd van schaarser worden van grondstoffen het dak in te zetten voor productie. In dit geval wijn. Uitbreiding kan bijvoorbeeld op een lager gelegen dak perfect op het zuiden.”

Wijn uit een potje

In 2002 plantte Ghislain Houben zijn eerste 250 stokken Chardonnay op een braakliggend hoekje landbouwgrond achter zijn woning. Hij ontdekte dat de druiven die hij ‘in potten’ kweekt net zulke goeie wijn voortbrengt als die hij op zijn akkers heeft staan. De jury van een belangrijke Belgische wijnkeuring beloonde zijn op deze wijze gepro­duceerde wijn met een vierde plaats.

Op het dak in Hasselt staan veertig tweejarige wijnranken souvignier gris, een resistente variant van de pinot gris. Die staan 24 meter boven de grond in potten van 7,5 liter en krijgen water, mineralen en voedingsstoffen via een computergestuurd irrigatiesysteem. “De mix van mijn ‘terroir’ is een goedbewaard geheim”, legt Houben uit aan VRT nieuws, “maar moeilijk om te maken is het niet. Geef me tien bladeren van wijnranken uit eender welke wijngaard in de wereld, en ik vertel u exact welke voedingsstoffen en mineralen die planten de voorbije veertien dagen hebben opgenomen. Die voeg ik dan zorgvuldig gedoseerd toe aan het water dat mijn wijnstokken krijgen en je krijgt precies dezelfde druiven.”

Nog meer groen in de stad

Soprema juicht het initiatief toe. Marketing Manager Hans van Glabeke: “‘Bouwkundige maatregelen zoals witte daken (cool roofs) en meer groen in de stad (groendaken) verminderen het urban heat island effect. Ook als het (nog) niet verplicht wordt door de overheid, loont een investering in groendaken dikwijls al de moeite bovenop ziekenhuizen, scholen, kantoren.

Een groendak levert een aanzienlijke energiebesparing in de zomer, verbetert het wooncomfort, biedt een mooier uitzicht, en in dit geval ook nog eens lekkere druiven. Denk bij de keuze voor een groendak niet enkel aan de initiële aanleg, maar ook aan een garantie en onderhoud voor het volledige daksysteem. Met Sopragreencover kies je voor zekerheid voor de volledige levensduur van een groendak en kan je zonder zorgen snoeien en oogsten.”