Roofs 2024-03-48 Multifunctioneel internationaal

Multifunctionele daken

Hoewel we heel trots zijn op onze Nederlandse multifunctionele daken, zijn er in de wereld tal van spectaculaire vormen van dakgebruik te vinden. Drie van die projecten lichten we uit omdat ze verrassen in de multifunctionaliteit.

Eerst een voorbeeld van terrasdaken van ‘de stad van de sterren’ in het Franse Givors (nabij Lyon), gerealiseerd tussen 1974 en 1981 door architect Jean Renaudie. De burgemeester van de stad zocht een architect die recht zou doen aan het heuvellandschap, de rivier en de natuur.

In de jaren zestig had de teloorgang van de staalindustrie in de arbeidersstad Givors de oude wijk op de heuvel (naar een kasteel op de top), economisch ongezond gemaakt. De burgemeester, Camille Vallin, die een wedstrijd had georganiseerd, weigerde alle 26 projecten van architecten omdat ze de heuvel en de stad negeerden.

Hij zocht Jean Renaudie, nadat hij had gehoord van zijn project bij Ivry, waarbij hij gebruik maakte van driehoekige vormen met driehoekige terrassen, zoals trapsgewijze ‘sterren’. Samen vochten de burgemeester en Jean Renaudie voor de bouw van hun project van 207 appartementen, waarvan 150 sociale appartementen. Ze realiseerden daarnaast ook een theater, een bibliotheek, een kleuterschool en winkels. De groene terrassen zijn inmiddels ook in Nederland bekend, zoals bij onze Dak van het Jaar-nominaties het Sluishuis en The Valley in Amsterdam.

Uitkragend element

In Dubai staat het One Za’abeel hotelcomplex, ontworpen door de architecten van het Japanse Nikken Sekkei. Spraakmakend is ‘s werelds langste uitkragende element van 67,5 meter. Het is het sluitstuk van ‘De Link’, een horizontale balk van in totaal 230 meter, die is bevestigd op 100 meter boven een zesbaans snelweg, en bedoeld als een visuele toegangspoort tot het stadscentrum.

De Link is verbonden aan twee wolkenkrabbers, die aan weerszijden van de snelweg staan. Het functioneert als een brug van vier verdiepingen met een observatiedek, en biedt tevens plaats aan een gigantisch overloopzwembad.

Volgens Nikken Sekkei was het behalen van een wereldrecord met het grootste uitkragende element niet het hoofddoel van het project. Integendeel, zeggen de architecten op het architectuurplatform Dezeen: de studio wilde een eenvoudige structuur creëren met strakke glazen gevels, die de minimalistische Japanse ontwerpbenadering belichaamde en de traditie van Dubai van meer uitgebreide wolkenkrabbers uitdaagde. “Iets nieuws toevoegen aan de skyline van Dubai, dat was een uitdaging voor ons”, aldus Fadi Jabri, de CEO van Nikken Sekkei’s kantoor in Dubai.

In 2020 werd de verbinding in twee delen op zijn plaats getild. Het eerste deel van 8.500 ton in 12 dagen, het uitkragende deel van 900 ton in vier. Op youtube is een stopmotion film te vinden van dit gigantische project. Op ongeveer een derde van de hoogte van de twee wolkenkrabbers was naast een visuele afweging ook een keuze om de functies in het gebouw te scheiden en De Link vermindert het bewegen van de torens in de wind.

Biobased hospitaal in België

Vincent Callebaut Architectures HOSPIWOOD is samengesteld uit het Latijnse woord “hospes” (ziekenhuis en gastvrijheid) en het Engelse woord “wood”, dat niet alleen wordt beschouwd als het belangrijkste biobased bouwmateriaal voor het project (ontworpen in CLT – Cross Laminated Timber), maar ook als een bewoond stadsbos met een groene en blauwe nieuwe ecowijk in wording.

HOSPIWOOD daagt het traditionele ziekenhuismodel uit om meer humanistische en patiëntgerichte gezondheidszorg te bieden om hun ervaring tijdens hun verblijf in het ziekenhuis te verbeteren en hun hersteltijd te optimaliseren. Ze hopen daarnaast de beste zorgprofessionals uit België en Europa aan te trekken en te behouden in de stad La Louvière.

Het heeft de ambitie om een echte eco-wijk te bouwen waar het fijn is te wonen, werken, plezier maken en medische behandeling zoeken. Het landschap, waar ooit de oude, metallurgische walserijen waren gevestigd, wordt omgevormd tot een weelderig stadsbos, dicht beplant met bomen ‘die de inheemse biodiversiteit vergroot en regenwater opvangt via valleien, die eilanden van stedelijke frisheid creëren’, zoals de architecten het omschrijven.

Zo is er een vallei met een fytozuiveringsvijver die regenwater recupereert en filtert. Dit vormt een waterreservoir om de begroeide balkons van het Vertical Forest te irrigeren. De parkeerplaatsen en nieuwe trottoirs zijn voor 50 procent bedekt met gazons, die zorgen voor een doorlatende bodem. De medicinale tuin wordt beschut door een fotovoltaïsche en thermische zonneluifel van 5250 m² die elektriciteit en sanitair warm water produceert. Het Longtain Ziekenhuis beschikt in totaal over 7.350 m² zonnedaken. Aan de gevel staan meer dan 2,5 kilometer plantenbakken voor de erkers van de kamers van de zorgeenheden. Meer dan 20.000 planten, struiken en bomen groeien in dit verticale bos, dat door natuurlijke fotosynthese tot 120 ton CO2 per jaar uit de atmosfeer haalt.

HOSPIWOOD verlegt volgens de architecten de grenzen van innovatie in de zorg. Het integreert de nieuwste technologische innovaties en patiëntgerichte zorg in een flexibel gebouw, dat midden in de natuur staat. Het atrium, de patio’s en de tuinen zorgen voor een intuïtieve oriëntatie en verkorten de reistijden voor patiënten, personeel en bezoekers.