Roofs 2000-08-28 Jacques Radder: "We spelen op zeker met VB EPDM folie

Dat VB EPDM folie multifunctioneel toepasbaar is bleek onlangs in Rotterdam. De directie van Diergaarde Blijdorp koos voor de enorme vijver (8.200 m2) die onderdeel uitmaakt van een indrukwekkend uitbreidingsplan voor VB EPDM folie. "We spelen op zeker," aldus Jacques Radder, Hoofd van de botanische afdeling. "De zekerheid dat we er tot in lengte van jaren geen omkijken naar hebben."

Momenteel wordt er in de Rotterdamse Diergaarde Blijdorp hard gewerkt aan alweer een uitbreiding. Deze keer is het wel een hele omvangrijke operatie. De uitbreiding beslaat een oppervlakte van maar liefst twaalf hectare. Centraal hierin staat de realisatie van het Oceanium waarmee de dierentuin een topattractie met een internationale uitstraling in huis haalt. Het Oceanium laat zich het best omschrijven als een paviljoen waarin de bezoeker kennis kan nemen van de flora en fauna van de wereldzeeën. Langs de wanden van een immens groot aquarium maakt de bezoeker een avontuurlijke tocht die start aan de Schotse Noordzeekust. Op zijn 'onderwater reis' doet hij vervolgens onder meer de Atlantische Oceaan, de Caraïbische riffen, de Falkland eilanden en de Californische kust aan.
Een bijzondere attractie, geplaatst in een bijzondere omgeving waarin de 8.200 m2 grote vijver dominant aanwezig is.
De folie op de bodem van deze vijver betreft VB EPDM, geleverd door Handels- en Adviesbureau Van Beek uit Geleen. Het is niet toevallig dat Diergaarde Blijdorp voor deze folie heeft gekozen. Jacques Radder, hoofd van de botanische afdeling, heeft met de leverancier al velen jaren een goede relatie. "Het begon tien jaar geleden met de aanleg van de Chinese sfeertuin. De EPDM is toen niet als vijverfolie toegepast maar als een waterkerende laag op het dak. De ervaringen van een naadloos membraan waren zo positief, dat we niet lang na hoefden te denken over toepassing van deze folie in andere projecten. Als dakfolie zijn in de Rotterdamse dierentuin de VB-membranen toegepast onder de groendaken van de vleermuisgrot en als vijverfolie in de flamingovijver en de vijver in het moerasbos.

Slappe grond

Ging het bij bovenstaande applicatie nog om relatief kleine oppervlakken, anders ligt dat bij de grote vijver aan de buitenste rand van de uitbreiding. De vijver ligt op een niveau van -0,90 NAP. Ter plaatse is de veenachtige grond zeer slap waarbij bovendien nog eens grondgassen vrijkomen. "Met name op deze ondergrond is het een voorwaarde dat je een oersterke vijverfolie toepast," vertelt Radder. "Voordat we met de aanleg begonnen, hebben we de grond eerst tot 2 meter opgehoogd om de bodem de gelegenheid te geven zich goed te zetten. Vervolgens hebben we ruim anderhalf jaar gewacht voordat we de vijver daadwerkelijk zijn gaan uitgraven. Honderd procent stabiel krijg je zo'n ondergrond uiteraard nooit en daarom is de materiaalkeuze bij de folie van groot belang. EPDM verdraagt een rek van een indrukwekkende 400 procent. Natuurlijk vang je met het aanbrengen van 0,5 m flappen in de folie de bewegingen van de bodem op, maar de wetenschap dat het materiaal zelf ook tegen een stootje kan geeft wel de nodige zekerheid."
De diepte van de vijver varieert van 1 m tot 1,5 m. Over de bodem zijn de grote membranen direct op de grond geplaatst waarna ze ter plaatse via de hotbonding methode aan elkaar zijn gevulcaniseerd. Daarmee wordt een naadloze, homoge verbindingen tot stand gebracht (van naden kan niet meer worden gesproken).

Zes delen

De vijverfolie is in zes delen aangebracht. Deze delen zijn bij Van Beek in Geleen geprefabriceerd. In principe is de oppervlakte van de membranen onbegrensd. Volgens Bart van Beek van Handels- en Adviesbureau Van Beek is echter gekozen voor kleinere delen omdat het transport van de membranen anders de nodige problemen zou opleveren. Twee in de verwerking van dit product gespecialiseerde medewerkers van Van Beek hebben vervolgens slechts een week nodig gehad om samen met de medewerkers van aannemingsbedrijf Molhoek uit Sleeuwijk de afzonderlijke delen ter plaatse aan elkaar te vulcaniseren. Jacques Radder: "Het aanbrengen van de folie gaat met deze prebaf membranen bijzonder snel. En wanneer je over de vijverfolie loopt, merk je direct dat je met een superieure kwaliteit te maken hebt, die probleemloos vele tientallen jaren kan blijven liggen."
In verband met de aanwezigheid van methaangas in de bodem was het in Diergaarde Blijdorp noodzakelijk om speciale voorzieningen te treffen. Middels een luchtdrain worden de vrijkomende gassen onder de folie zijwaarts afgevoerd.
De VB EPDM folie is over de beschoeiing heen gelegd waarna een laag grond op de folie is aangebracht. Bij een steenachtige ondergrond of op plaatsen waar het risico bestaat dat scherpe delen het membraan kunnen beschadigen, kan ter bescherming een polyester doek onder de folie worden gelegd. Dat was bij de aanleg van deze vijver niet nodig.
Mocht Diergaarde Blijdorp in de toekomst overwegen om in de enorme waterpartij een eiland te situeren dan kan plaatsvinden zonder het risico van beschadigingen in de folie. "Het is dan slechts een kwestie van een polyester doek op de bodem aanbrengen, waarop de rotsen gestort worden met daaroverheen weer grond waarop planten en bomen kunnen groeien. Zelfs wanneer er een op peilers rustende brug naar dat eiland moet leiden, is dat geen probleem. In onze vijver in het moerasbos hebben we ook vlonders voor het geval dat de apen het water in willen. Die vlonders staan eveneens op palen. De VB EPDM folie leent zich bijzonder goed voor het aanbrengen van manchetten waardoor dergelijke constructies perfect waterdicht kunnen worden ingepakt. Omdat het materiaal niet veroudert, zijn verbindingen die tientallen jaren later in een bestaande folie moeten worden gemaakt net zo duurzaam en degelijk als wanneer dat meteen gebeurt. Nee, we zijn ervan overtuigd dat we ons tot minstens halverwege deze eeuw geen zorgen hoeven te maken. En na die tijd? Ach, dan functioneert de vijverfolie waarschijnlijk nog. Maar wie weet wat we dan al weer voor plannen hebben gerealiseerd.

door: Mari van Lieshout