Roofs 2000-08-38 Kijken, vergelijken en oordelen aan Staverse zonneboulevard

Een jaar na de officiële opening van het PV (photovoltaïsch) Project de groene Leguaan in Stavoren is het tijd om de balans op te maken. Zijn de diverse toegepaste PV-systemen werkelijk zo goed als de leveranciers hopen en wat voor systemen zijn ook alweer in gebruik?

In februari 1999 werd de Stichting De Groene Leguaan opgericht, die zich ten doel stelt een beter leefmilieu in geestelijk, biologisch en sociaal opzicht te bevorderen. De stichting bouwde negen bio-ecologische woningen, wat zoveel betekent als milieuvriendelijk, energiezuinig en gezond. In juni vorig jaar werd door de Commissaris van de Koningin in Friesland Ed Nijpels het officiële startsein gegeven voor het zonnepanelenproject. En daarmee was de eerste PV boulevard van Nederland een feit. Een boulevard in de zin van een meubelboulevard waar belangstellenden voor zonnepanelen de vormgeving, prijzen en opbrengsten van de onderscheidende systemen kunnen beoordelen. Aannemers, projectontwikkelaars en beleidmakers kunnen in de praktijk beoordelen welk systeem het best aansluit bij de projecten die ze zelf onder handen hebben.
Een van de partijen die bij de realisering van de Groene Leguaan was betrokken, is Novem. In overleg met Novem gaf De Groene Leguaan aan diverse leveranciers van PV-panelen de volgende opdracht: Breng een PV-systeem aan op een leguaanwoning zodanig dat het dakvlak optimaal wordt benut, de opbrengst zo hoog mogelijk is en het dak in esthetisch opzicht de toets der kritiek kan doorstaan. De bouwkundige kwaliteit van het dak mag daarbij niet worden aangetast. De totale opbrengst van het project moet minimaal 30.000 kWh per jaar bedragen. Zes bedrijven namen de uitdaging aan om aan het praktijkexperiment mee te werken. Het resultaat hiervan is te zien in Stavoren. Er wordt een vergelijking gemaakt tussen de verschillende systemen op esthetische waarde, wijze van aanbrengen, dakintegratie, dakopbouw, problemen die zich kunnen voordoen bij de bestaande bouwwijzen, kwaliteit van inverters (omvormers), opbrengst per systeem en de klantvriendelijkheid van de deelnemende bedrijven. De gegevens zullen ook worden teruggekoppeld naar de producenten van de panelen systemen waardoor verbeteringen of besparingen kunnen worden gerealiseerd en eventuele problemen kunnen worden weggenomen.
In januari van dit jaar is het project uitgebreid met nog eens driesystemen waardoor er nu in totaal dertien systemen met elkaar kunnen worden vergeleken. En daarmee heeft het Friese stadje een echte wereldprimeur in huis.

Silicium

De meeste photovoltaïsche panelen bestaan uit zonnecellen met een doorsnede van 10 á 15 cm (kristallijn silicium). Een amorf systeem, zoals bijvoorbeeld Uni-Solar, kent geen cellen, maar drie lagen amorf silicium op een ondergrond.
Het aantal zonnecellen en de afmetingen per paneel verschillen per merk. De cellen worden in serie geschakeld, waardoor een paneel afhankelijk van het aantal cellen een bepaalde opbrengst heeft. Het maximale vermogen (piekvermogen) wordt bij PV-panelen uitgedrukt in 'Watt-piek' (Wp).
Men kan grofweg het volgende stellen: de zon straalt op een zonnig moment 1000 Watt. Wordt dit opgevangen door een zonnepaneel van 1 m2 dan zet een paneel met een rendement van 10% deze straling om in 100 Watt elektriciteit, hetgeen tussen de 70 en 90 kWh per jaar oplevert.
Wordt er minder stroom gebruikt dan er opgewekt wordt, dan kan deze energie via het net teruggeleverd worden aan de energieleverancier. Het opslaan van de energie in batterijen is ook mogelijk, maar zeer kostbaar en milieuonvriendelijk.
De zonnecellen leveren 12 à 24 Volt dat via een inverter (omvormer) omgezet wordt in 220 Volt. In het geval van een AC-module zit de inverter op de achterzijde van een paneel. Een dergelijke module levert direct 220 Volt en kan zo in het stopcontact gestoken worden waarna het stroom aan het net afgeeft. Bij grotere systemen is de toepassing van zogenaamde stringinverters gebruikelijk, waarop vijf tot vijftig panelen worden aangesloten.
De prijs van een PV-systeem wordt uitgedrukt in de prijs per Watt-piek (Wp). Bijvoorbeeld: een dak van 40 m2 met PV-panelen voor 40.000 gulden heeft een piekvermogen van 2000 kW. De Wp-prijs is dan fl.20,=.

Subsidiemogelijkheden

Er zijn echter verschillende subsidiemogelijkheden. De meest zekere subsidievorm is de MAP-subsidie van Nuon. In haar gebied geeft Nuon fl.3/ Wp subsidie. In sommige gevallen is het mogelijk om van Novem 25% subsidie te ontvangen. Het gaat dan over het algemeen om vernieuwende en/of ambitieuze projecten.
Voor bedrijven is er de mogelijkheid om EIA (Energie Investering Aftrek) aan te vragen. Dit betekent dat men de investering extra kan aftrekken van de winst. Deze regeling kan tot 50% indirecte subsidie opleveren. Over het restbedrag dat geïnvesteerd moet worden kan tenslotte door iedereen een groenfinanciering worden aangevraagd, hetgeen tot 1,5% minder rente kan leiden.

De leveranciers en hun systemen

Shell Solar - Stroomwerk

Voor het PV-project De Leguaan levert Stroomwerk uit Deventer twee systemen.
Het geïntegreerde systeem bestaat uit standaardpanelen (glasmodules zonder aluminium rand) met in totaal 24 van het type RSM 95die met het Solardach III systeem worden aangebracht. Met Solardacxh III kunnen PV modules eenvoudig in het dak geïntegreerd worden en passen ze tussen vrijwel alle dakpannen.
Het opbouwsysteem bestaat uit standaardpanelen met een aluminium rand, totaal 24 stuks van het type RSM 95 die mechanisch aan het dak, boven de pannen bevestigd zijn. De RSM 95 bestaat uit 72 in serie geschakelde 10x10 cm multikristallijn silicium zonnecellen. De voorzijde van het paneel heeft speciaal hoogtransparant gehard glas. De achterzijde bestaat uit een tedlar aluminium polyester folie. De zonnecellen zijn ingebed in een UV-bestendige kunststoflaag.

Kyocera Buro Wilders

Kyocera is een pionier in hightech keramiek uit Japan. Buro Wilders uit Den Haag leverde twee systemen.
Het semi geïntegreerde systeem bestaat uit een strak dakvlak waarin 33 van het type KC 120-1 panelen verzonken zijn. De waterkerende laag is EPDM dat door Hertalan is geleverd. Er worden twee Mastervolt 2500 inverters toegepast.
Het opbouwsysteem bestaat uit panelen met een aluminium rand, totaal 36 van het type LA721G108S, mechanisch bevestigd aan het dak, boven de pannen. De panelen worden in dit geval aan alle zijden met uitzondering van de bovenzijde afgewerkt. De helft van de panelen is voorzien van NKF AC inverters en de andere helft van Mastervolt AC inverters. De twee groepen worden apart bemeterd.
De Kyocera modules bestaan uit 15x15,5 cm (semi-geïntegreerd) of 10x10 cm (opbouwsysteem) multikristallijne cellen. Aan de voorzijde zijn de cellen afgedekt met gehard glas, aan de achterzijde met PVF en aluminiumfolie. Het laminaat zit in een aluminium raam geklemd.

Siemens Techneco Energie systemen

Techneco is een vooraanstaande organisatie in Nederland die zich bezig houdt met duurzame energiesystemen.
Techneco levert voor het project warmtepompboilers en Siemens levert zonnepanelen. Het SR-100 paneel van Siemens bestaat uit 36 monokristallijne zonnecellen waardoor de panelen 25% meer energie opleveren dan een gemiddeld paneel. Door de Power Max-technologie wordt ook geringe instraling optimaal benut.
Siemens past voor dit project twee systemen toe. Het geïntegreerde systeem wordt uitgevoerd met Solardach III-aluminium frames en bestaat uit SR-100 panelen, voorzien van twee Fronius-omvormers.
Het opbouwsysteem bestaat uit 44 SR-100 panelen, met een aluminiumrand, mechanisch bevestigd aan het dak en voorzien van UFE 5kW omvormer.

Uni-Solar B.S.T. Group

B.S.T. is wereldwijd actief op het gebied van de ontwikkeling van solartechnologie.
In het project levert het bedrijf Uni-Solarpanelen.
Op het dak werden 31 US-64 modules en 2 US-32 geplaatst boven de dakpannen. Als inverters worden Sunny Boy 700 en Sunny Boy 1500 gebruikt. De Uni-Solar modules bestaan uit amorf silicum. Amorf silicium is dun en flexibel, waardoor het een integraal onderdeel van een dak of muur kan zijn. Doordat er minder silicium per paneel nodig is, is de kostprijs per paneel lager. Bovendien is er bij het productieproces minder energie nodig. Door de 3-laags-techniek (Triple Junction) leveren de panelen bij bewolkt weer relatief meer energie.

PV 700 systeem van RBB

RBB, voor het totale dak is een toonaangevende producent van betonnen dakpannen. Naast het produceren van milieuvriendelijke producten let RBB op het gehele productie proces.
Voor het PV-project levert RBB het RBB PV 700 zonne-energiesysteem.
Het systeem bestaat uit panelen met de grootte van vier dakpannen en uit Shell zonnecellen. De panelen worden in het dak tussen de pannen geintegreerd waarbij het systeem gewoon op de panlatten wordt gelegd. Hierdoor ontstaat een absoluut waterdicht dat mede door de integratie een mooi en esthetisch verantwoord aanzicht geeft. Dit systeem vormt samen met de RBB Keratop een geheel in het dakvlak.
Op de bedrijfswoning van De Groene Leguaan zijn 148 van deze panelen aangebracht, op een Leguaanwoning van het type B zijn er 98 panelen aangebracht.

door: Mari van Lieshout