Roofs 2016-01-06 Drie bijzondere projecten op shortlist Dak van het Jaar 2015

De daken van OVT Arnhem, ROC Kellebeek College Roosendaal en NAVO Brussel vormen de shortlist van de verkiezing van het Dak van het Jaar 2015. In dit artikel verantwoordt de jury haar keuze. Tijdens het Nationale Daken Event, op woensdag 27 januari 2016, zal de winnaar van de verkiezing de Nico Hendriks Award ontvangen.

Dit jaar heeft de Stichting Dakpromotie het initiatief genomen tot de uitreiking van de Nico Hendriks Award voor het dak dat op de verschillende beoordelingscriteria volgens de jury het beste scoorde. In de loop van het afgelopen jaar konden marktpartijen hun meest bijzondere projecten inzenden om mee te dingen naar de titel Dak van het Jaar 2015. Dit resulteerde in 14 inzendingen: de longlist is gepubliceerd in Roofs december 2015. De jury is samengesteld uit een marktbrede, neutrale delegatie en bestaat uit:

• Ton Berlee (Comfortdak)
• Nic-Jan Bruins (technisch hoofdredacteur Roofs, DGI Dak & Gevel Ingenieurs)
• Otto Kettlitz (lid technische commissie Dumebo DWS, directeur Nieman-Kettlitz Gevel- en Dakadvies)
• Karsten Konrad (bestuurslid HHD Het Hellende Dak)
• Marco de Kok (senior accountmanager SGS INTRON)
• Dirk Roosendaal (voorzitter VBB Vereniging Bouwwerk Begroeners)
• Rob Versluis (algemeen directeur BDA Bureau Dakadvies)

De jury beoordeelde de ingezonden projecten aan de hand van uitgebreide documentatie en fotomateriaal. Projecten waar de juryleden met hun organisatie op de een of andere manier zelf bij betrokken waren, mochten door het betreffende jurylid niet worden beoordeeld. De projecten werden op verschillende thema’s beoordeeld, namelijk ‘innovatie’, ‘esthetische kwaliteit’, ‘functionele kwaliteit’, ‘onderlinge samenwerking’, ‘veiligheid’ en ‘duurzaamheid’. Op al deze onderdelen kregen de projecten punten toebedeeld. De gemiddelden die hieruit kwamen, vormden de basis van het juryberaad op woensdag 9 december 2015.

Algemeen waren de juryleden zeer te spreken over de kwaliteit van de ingezonden projecten. Zonder uitzondering getuigen de projecten van vakmanschap en innovativiteit. Het was dan ook geen eenvoudige klus om het aantal kanshebbers terug te brengen tot drie. Hieronder een overzicht van de oordelen en overwegingen van de jury.

Spectaculair

Het Dak van het Jaar 2015 is de prijs voor het meest bijzondere dak dat is uitgevoerd in de periode oktober 2014-oktober 2015. Twee ingezonden projecten vielen buiten het tijdsbestek van deze prijs, namelijk het Theater en de Wereld van Ontmoeting te Emmen en het Castellum te Noordwijkerhout. De nieuwbouw van het theater in Emmen was tijdens de jurering nog niet afgerond en zal daarom worden meegenomen in de volgende editie van deze prijs. De fraaie pannendaken in de vorm van een arena van Castellum Noordwijkerhout is in het voorjaar van 2014 opgeleverd en valt daarom buiten het tijdsbestek van de prijs.

De jury was onder de indruk van de innovatieve kracht en het vakmanschap dat de inzendingen kenmerkte. De gedurfde ontwerpen zijn met veel vakmanschap en goed onderling overleg tot een goed einde gebracht.

De vormgeving van het dak van OVT station Arnhem is spectaculair. De techniek van het glooiend vormgegeven dak en de op maat gemaakte micro betonplaten zijn nog in Nederland niet eerder vertoond. De wijze waarop de betonplaten met behulp van GPS op de juiste plaats zijn geplaatst, en (met behulp van houten klossen met aluminium kap) op een zekere manier waterdicht zijn ingewerkt vereiste een zeer nauwe en grondige samenwerking tussen de verschillende bouwpartijen, met name het dakdekkerbedrijf BOKO Daksystemen en de leverancier van de betonplaten, Sorba Projects te Winterswijk.

Bij het ROC Kellebeek College te Roosendaal, uitgevoerd door de partners binnen Leven op Daken, is het maaiveld naar het dak gebracht. Tegelijk wordt het hemelwater vertraagd afgevoerd door toepassing van verschillende waterbufferende systemen, zoals het Aqua systeem, waarmee d.m.v. capillaire werking het geborgen water kan worden teruggegeven aan het substraat en de beplanting, een duidelijke, ‘duurzame’ toevoeging.

Het turfdak op het Biesbosch Museum zorgt ervoor dat het gebouw nog veel letterlijker in het landschap wordt geïntegreerd. Het bestaande pand is bijzonder fraai onderdeel gemaakt van het omliggende natuurgebied. Eveneens innovatief op het gebied van duurzaamheid is het dak van het NVLU te Utrecht, waar het dak benut wordt voor zowel de koeling van de binnenruimte in de zomer (waar veel apparatuur staat), als de opwekking van zonne-energie door toepassing van het Energiedak-Plus.

De jury was tevens zeer te spreken over de toepassing van innovatieve producten bij de renovatie van het promenadedek van het appartementencomplex Bree te Veldhoven (een vloeibare bitumen met EPDM) en de nieuwbouw van het Rioolgemaal te Boesingheliede (een vloeibare kunststof dakbedekking). Het zinken dak van het nieuwe hoofdkwartier van de NAVO te Brussel is op technisch gebied innovatief omdat de helling van het zink volgens ontwerp nagenoeg 0° diende te zijn.

Bijzonder is ook het aluminium dak van Stadsbaken Den Haag, dat door de materiaalkeuze en de parabolische vorm een echte landmark is geworden in de stad. De bouwpartijen zijn knap omgegaan met de beperkte ruimte die ter plaatse beschikbaar was.

Vakmanschap

Wat betreft esthetische kwaliteit waren alle inzendingen zeer fraai. Het ontwerp van de daken van de nieuwbouw van Stal Tops in Valkenswaard is hier een goed voorbeeld van. Het dak speelt hier een prominente rol in de luxe uitstraling van het geheel.

In het bijzonder viel in esthetisch opzicht het ‘Stealth’ garagedak te Lichtenvoorde op, waar met Ipé hardhout een prachtig lijnenspel is gecreëerd op een bijzonder vormgegeven garage. Hier is met vakmanschap, en door nauw overleg met de opdrachtgever, een bijzonder fraai en waterdicht resultaat bereikt.

Dit geldt ook voor het eindresultaat van de dakrenovatie van de Fo Guang He Hua Tempel in Amsterdam. Hier zijn de oorspronkelijk gebruikte dakpannen en ornamenten speciaal nagemaakt. Zowel de vormgeving en het kleurgebruik is onder verantwoordelijkheid van dakdekkerbedrijf Konrad Roof Technology uit Winkel, dat op dit project als hoofdaannemer fungeerde, nauwkeurig gereconstrueerd en in fabrieken in Duitsland en Frankrijk nagemaakt. De uitvoering in hartje Amsterdam was geen sinecure maar is door de dakdekker tot een zeer goed einde gebracht.

Ook bij de dakrenovatie van het Jachthuis Sint Hubertus moest de oorspronkelijke kleur worden achterhaald. Aan de hand van oude foto’s en documentatie van het oorspronkleijke ontwerp van Berlage werd de gebruikte leipan achterhaald. De zoektocht naar de leipanm die daar het meest op leek, en de ambachtelijke wijze waarop het dak vervolgens is uitgevoerd, vond de jury indrukwekkend.

Shortlist

De projecten die op alle criteria hoog scoorden kwamen in aanmerking voor de shortlist. Alle juryleden hebben zoals gezegd de respectievelijke projecten op de vijf criteria beoordeeld en punten gegeven. Deze puntentelling vormde uiteindelijk de leidraad voor een vruchtbaar juryberaad, waarin alle argumenten werden gewogen. Uiteindelijk kwam de jury tot de volgende shortlist:

• OV Terminal Arnhem
• ROC Kellebeek College te Roosendaal
• Hoofdkwartier NAVO te Brussel (B)

Naar het oordeel van de jury zijn deze drie daken uniek in het dakenlandschap. Het zijn alledrie daken waar met de nodige inventiviteit en vakmanschap een hoge standaard wordt gehanteerd.

Naar aanleiding van berichtgeving in diverse media dat het dak van OVT Arnhem zou lekken, heeft de jury nadere informatie ingewonnen. Hieruit bleek dat het in dit geval is gegaan als wel vaker in de berichtgeving: wanneer er een lekkage wordt geconstateerd, wordt ten onrechte naar het dak gewezen. Enkele kritische aansluitingen (die zich niet in of bij het dak bevonden) hebben gedurende het bouwproces inderdaad lekkages vertoond. Deze zijn inmiddels verholpen. Het dak zelf is op geen enkel moment lek geweest.

Op woensdag 27 januari 2016 zal aan het eind van de eerste congresdag van het Nationale Daken Congres de winnaar bekend worden gemaakt. Uit handen van prof. ir. Nico Hendriks zullen de bij het winnende project betrokken bouwpartijen de eerste Nico Hendriks Award ontvangen.