Roofs 2016-01-18 Personeel is het kapitaal van de dakenbranche (premium)

Interview

Per 1 oktober 2015 heeft Ben Bleumer van FNV Bouw zitting genomen in het bestuur van SBD (Stichting Bedrijfstakregelingen Dakbedekkingsbranche) en het sociaal fonds Bikudak. Hij volgt daarmee Hans Crombeen op, die eerste onderhandelaar bij de Bouw en Infra CAO is geworden. Een kennismakingsinterview.

Ben Bleumer is al sinds 2000 actief in de bouwsector. Daarvoor werkte hij in de FNV Horeca waar hij zich o.a. inzette voor de rechten van flexwerkers. Hij heeft zich ook ingezet bij de FNV voor de uitkeringsgerechtigden en jongeren. Elke sector heeft uitdagingen, al ziet hij veel parallellen met andere sectoren. “Het werken met een flexibele schil is bijvoorbeeld bij uitstek iets wat in de horeca gebeurt,” vertelt hij. “In de afgelopen jaren zijn veel bouwbedrijven gaan werken met zzp’ers maar ook met schijnzelfstandigen. Dit is niet altijd gunstig voor een veilige en gezonde werkpraktijk en arbeidsvoorwaarden. Het is mijn taak als bestuurder van FNV Bouw en bestuurslid van SBD om de belangen van de werknemers te behartigen. Het is belangrijk dat een level playing field (in arbeidsvoorwaarden en -omstandigheden) wordt gecreëerd waarin iedereen op een eerlijke, en veilige en gezonde manier zijn brood kan verdienen.”

Bleumer treedt aan op het moment dat Jos van der Borgt, een belangrijke spil in de activiteiten van SBD, met pensioen gaat. Hij is per 1 december 2015 teruggetreden (zie voor het afscheidsinterview Roofs oktober 2015). Bleumer: “Jos van der Borgt heeft hier de afgelopen decennia veel werk in verzet, hij is al die jaren heel initiatiefrijk en gedreven geweest. Momenteel zijn we op zoek naar een geschikte opvolger. Zijn plaats zal zeker worden ingevuld want er is nog steeds een hoop werk te verrichten.”

Structureel veilig en gezond werken

Veilig en gezond werken moet in de hele structuur van de werkzaamheden aanwezig zijn, van RI&E tot en met de uitvoering. Het moet dus een substantieel onderdeel zijn van de opleidingen. SBD is belast met de uitvoering van het Sectorplan BIKUDAK. Bleumer: “Een van de pijlers hiervan is de invoering van het BIKUDAK Vakpaspoort, ofwel het zogeheten Dakpaspoort. Dit persoonsgebonden Dakpaspoort heeft tot doel in één oogopslag de kwalificaties van de betreffende dakdekker inzichtelijk te maken: de dakdekker toont met het Dakpaspoort dat hij vakbekwaam en veilig werkt. Het Dakpaspoort is afgelopen voorjaar gelanceerd, momenteel worden de data ingevoerd en het komende jaar zal worden benut om de systematiek goed in de markt ingeburgerd te krijgen. Er is op het dak een wereld te winnen, denk alleen maar aan de toename van het gebruik van het dak en de aangescherpte isolatie-eisen.”

“Duurzame inzetbaarheid van de werknemers is een onderwerp dat voortdurend onder de aandacht moet worden gebracht, wil het beklijven. SBD is daarom actief met arbovoorlichters die projecten bezoeken en dakdekkerbedrijven voorlichten op het gebied van veilig en gezond werken. Dat is een vak apart want het is natuurlijk nooit prettig als iemand je tijdens je werk op je vingers kijkt en vertelt hoe je het beter kan doen. Het is de bedoeling om met de dakdekkers in gesprek te gaan en samen te kijken waar de verbetering zit. Dit is immers ook in het belang van het dakdekkerbedrijf zelf: het personeel is het kapitaal van het bedrijf, en denk eens aan de kosten van een ongeluk of een stillegging. De praktijk wijst uit dat deze aanpak werkt.”

“Veilig werken op hoogte is nog geen vanzelfsprekendheid, maar de kennis daarover is zo langzamerhand goed in de markt verspreid. De kennis over gezond werken moet nog verder worden verspreid. Dan heb ik het niet alleen over maatregelen rond fysieke belasting, zoals de tilnorm, maar ook over kwartsstof. Onder andere bij het verwijderen of plaatsen van grind komt kwartsstof vrij, wat kan leiden tot (ernstige) longaandoeningen, en mogelijk kanker.”

Arbeidsmarkt

In het Sectorplan BIKUDAK is tevens voorzien in maatregelen voor instroom en loopbaanbegeleiding. Bleumer: “De instroom via BBL 2 is jarenlang zeer mager geweest, maar is nu weer op niveau. Een ander probleem was dat 40% van de gediplomeerde dakdekkers binnen een jaar de branche alweer uit ging. Daarom is het belangrijk de leerlingen na hun opleiding te blijven volgen: persoonlijke aandacht. Het gaat immers om het kapitaal van de branche. 200 voormalige leerlingen worden nu actief gevolgd en de uitstroom is sterk afgenomen.”

“Ook is het goed om de competenties en toekomstverwachtingen van oudere medewerkers te monitoren. Misschien is een oudere dakdekker lichamelijk of geestelijk wel helemaal niet in staat het werk nog veel langer uit te voeren. Dit onderwerp ligt gevoelig in de markt omdat er juist een tekort dreigt aan gekwalificeerd personeel, dus dan wil je de mensen die je hebt zo lang mogelijk aan je verbinden. Maar wat heb je eraan als die mensen op hun vijftigste zijn versleten? Het is belangrijk om tijdig te signaleren wanneer de dakdekker van het dak af moet en een andere functie, bijvoorbeeld op kantoor, of in een andere branche als chauffeur, moet gaan uitoefenen om op een gezonde manier zijn pensioen te halen.”

“Dit is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van werkgever en werknemer. Een bedrijf kan een werkvermogenscan laten uitvoeren waarbij o.a. de mix van leeftijden, competenties, de lichamelijke en geestelijke gezondheid van de werknemer, etc. in kaart kan worden gebracht. Aan de hand hiervan kan een ontwikkelingsplan voor de verdere loopbaan van de werknemer worden opgesteld.” Hier staat het Sectorplan BIKUDAK 2 voor in de steigers.”

“Een veilige en gezonde werkpraktijk is iets dat voortdurend geborgd moet worden,” besluit Bleumer. “Dat is ontzettend belangrijk. Als ik daar soms de rol van predikant voor op me moet nemen, dan is dat maar zo. Uiteindelijk moeten we toe naar de situatie dat de juiste maatregelen worden genomen – niet omdat iemand zegt dat het zo moet, of om een boete te voorkomen, maar omdat veilig en gezond werken structureel is opgenomen in de werkpraktijk van ieder bedrijf.”