Roofs 2022-08-40 Mogelijkheden voor certificatie van recycled en biobased content

Special Materieel en materialen

Termen als ‘climate change’, ‘green deal’ en ‘circulariteit’ worden bijna dagelijks wel ergens in een krant, vakblad of het journaal genoemd. Zowel op nationaal, Europees als globaal niveau is hier al veel aandacht voor en dat wordt (gelukkig) nog steeds meer. In het voorstel voor de nieuwe Verordening bouwprodukten of Construction Products Regulation (CPR) is er ook een sterk ver­hoogde focus op de milieu-impact van een bouwmateriaal. Zoals het er nu voorstaat zal er in de prestatieverklaring (DoP) ook een milieuverklaring (Environmental Performance) voor een bouwproduct moeten worden opgenomen. Hierbij wordt het hergebruik van bouwmate­rialen, het gebruik van gerecy­clede grondstoffen en het gebruik van hernieuwbare grondstoffen ­(biobased) gestimuleerd.

Marco de Kok, Certification Expert bij SGS INTRON BV

Veel fabrikanten spelen hier al een tijdje op in en de marketing afdelingen van die bedrijven willen maar wat graag vertellen aan de bouwende wereld hoe ­milieuvriendelijk hun producten zijn. Nu staat marketing niet erg hoog in de pyramid of trust, dus de potentiële kopers van die producten zullen sceptisch zijn en zich afvragen hoeveel waarde men aan die uitspraken en claims kan hechten. Zeker uitspraken over het gebruik van gerecycelde en/of hernieuwbare grondstoffen zijn snel gedaan. Je kunt je namelijk afvragen of de geclaimde content wel goed is berekend. En verstaan we met zijn allen wel hetzelfde onder wat we recyclede grondstoffen en hernieuwbare grondstoffen noemen. Al deze vragen roepen om standaardisatie en dat is inmiddels ook voorhanden, meerdere zelfs. In dit artikel ga ik er een tweetal langs.

ISO 14021

Deze ISO-norm heeft als titel: ‘Milieu-etiketteringen en - verklaringen – Zelfvastgestelde milieu-uitspraken’. Volgens deze norm kunnen diverse claims gedaan worden, onder andere voor composteerbaarheid en afbreekbaarheid, maar dus ook voor gerecyclede content. Biobased content kan nou net weer niet volgens deze norm.

Zoals de titel van de norm al zegt, verklaring van de milieuclaim die de fabrikant zelf doet. De gerecyclede content wordt in die claim uitgedrukt in een massapercentage gere­cyclede grondstoffen in verhouding tot de totale massa van het product. De producent dient een inzichtelijk document op te stellen met daarin argumentatie waarom een bepaalde grondstof ook daadwerkelijk een gerecycelde grondstof is. Daarnaast dient de berekening van het aantal massaprocent content te worden vermeld. De norm geeft houvast voor een gestructureerde fabrikant eigenverklaring.

Onafhankelijke partij

Het vertrouwen in de uitspraak kan nog hoger op de Pyramid of trust komen als een onafhankelijke partij meekijkt. Wat een ­certificatie-instelling als SGS INTRON Certificatie in dit geval doet is het volgende:

• We kijken of de claimende producent de definities van recycelde grondstof op de juiste manier interpreteert. Zo kunnen we vaststellen dat de geclaimde gerecycelde grondstof ook daadwerkelijk als gerecyceld genoemd kan en mag worden.
• We controleren ook de door de producent gemaakte berekening van de recyceld content. Het kan bijvoorbeeld zijn dat een producent een grondstof inkoopt die niet zelf geheel gerecyceld is, maar alleen een gedeelte bevat dat gerecyceld is. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een gerecycelde stof die is opgelost in water. Men mag dan niet het gewicht van de oplossing meetellen als gerecycelde grondstof, maar enkel en alleen het aandeel van de gerecycelde stof zelf.
• Verder controleren we ook de productie van het product. Klopt de berekening van de klant ook werkelijk met het recept dat men voor de productie gebruikt.
• En tenslotte volgt er nog een administratieve controle van de boekhouding. We bekijken of de hoeveelheid ingekochte recycelde grondstof, volgens het recept, ook overeenkomt met de hoeveelheid geproduceerd eindproduct.

Overtuigd

Met al deze checks overtuigen wij onszelf van de juistheid van de fabrikant eigenverklaring. Als wij overtuigd zijn, geven wij een verklaring af waarin wij bevestigen dat het geclaimde percentage recycled content in de verklaring van de fabrikant ook daadwerkelijk klopt. De fabrikant met een eigenverklaring mag een markering aanbrengen op zijn product en in brochures. De zogenaamde Möbius loop moet als markering gebruikt worden, aangevuld met het geclaimde percentage recyceld content.

Bij het schrijven van dit artikel hoor ik diversen al zeggen dat bij een levenscyclusanalyse ook de indicator “secondary raw materials” in ogenschouw genomen wordt. Hier is echter nauwelijks tot geen inhoudelijke controle op, althans niet zoals bovenstaand beschreven. Bovendien is de definitie hier onduidelijker en is niet klip en klaar vastgelegd dat eigen productieafval niet als gerecycelde grondstof wordt gezien. Deze indicator, die sinds 1 april verplicht onderdeel is van de Nationale Milieudatabase, wordt gezien als circulaire indicator. Vooralsnog lijkt me deze nog niet geschikt om beleid op te baseren.

De vraag naar een verklaring of bevestiging van een onafhankelijke partij dat de fabrikant eigenverklaring of claim klopt, neemt alsmaar toe. Waarschijnlijk heeft dit te maken met het verkrijgen van extra subsidie in Italië voor het gebruik van bouwmaterialen met een bepaald percentage recyceld content. Onbevestigde bronnen hebben echter aangegeven dat dit potje voor dit jaar helaas al leeg is.

BRL 7010

De gloednieuwe KOMO-beoordelingsrijchtlijn, BRL 7010, heeft als titel: ‘Hernieuwbare, dan wel gerecyclede content van het KOMO gecertificeerde product’. Wat direct opvalt is de duidelijke overlap met ISO 14021, namelijk: recyclede grondstof content. De BRL 7010 verwijst voor de definitie Recycled Content zelfs naar ISO 14021. Hierbij worden voorbeelden gegeven, zoals:

• Een batch kunststof kozijnen met een productiefout die verwerkt wordt tot grondstof voor een nieuwe batch kozijnen wordt wel als gerecycelde grondstof gezien (pre-consumer materiaal); dit klopt echter niet helemaal. ISO 14021 zegt dat interne recycling niet als recycled content aangemerkt mag worden.
• Wanneer de foutieve batch door een ander bedrijf ­gerecycled wordt, en het oorspronkelijke bedrijf het gerecycelde materiaal weer terugkoopt, wordt weer wel aangemerkt als gerecycelde grondstof.
• Het is daarom van belang dat er controle is op de interpretatie van de definitie door een onafhankelijke partij (zoals SGS INTRON Certificatie).

Biobased

Een ander verschil tussen BRL 7010 en ISO 14021 is dat men bij de BRL 7010 naast een gewichtpercentage content ook een volumepercentage content mag claimen. Het verschil tussen BRL 7010 en ISO14021 zit hem verder in het feit dat hernieuwbare grondstoffen (biobased) in deze BRL ook geclaimed kunnen worden. Voor biobased hanteren we de definitie uit ASTM D6866-21: grondstoffen die organisch koolstof bevatten afkomstig uit hernieuwbare grondstoffen, zijnde geen fossiele oorsprong, zoals de landbouw, planten, dieren, schimmels, micro-organismen, et cetera, waarbij de materialen in evenwicht leven met de atmosfeer. De controles voor de BRL 7010 zijn in principe dezelfde als die bij ISO 14021, maar uitgebreid met een bepaling van de content biobased grondstoffen middels een test volgens EN 16640, methode B of C. Helaas is bij deze test niet gedacht aan een onafhankelijke bemonstering. Dat vind ik persoonlijk wel een minpuntje.

KOMO

De BRL 7010 is een zogenaamde ‘add on’ beoordelingsrichtlijn. Dit wil zeggen dat alleen producten beoordeeld kunnen worden die al gecertificeerd zijn met een KOMO-­productcertificaat of een KOMO-attest-met-productcertificaat. Wanneer de beoordeling naar tevredenheid is, wordt het product ingedeeld in één van bovenstaande klassen. Daarbij is de producent en KOMO-certificaathouder verplicht om één van beide of allebei de logo’s, behorende bij de klasse, achter het KOMO logo te plaatsen. Afhankelijk van de klasse wordt het cirkeltje groener. Dit maakt het voor de gebruiker of verwerker makkelijker om producten met elkaar te vergelijken. In het bijbehorende KOMO-certificaat wordt een bijlage toegevoegd met daarin de informatie over de content van recyclede grondstoffen en biobased grondstoffen.

Andere gerelateerde schema’s

Naast de twee behandelde schema’s zijn er nog meer certificatieschema’s gerelateerd aan het onderwerp van recycled en biobased content. Denk hierbij bijvoorbeeld aan REDcert, ISCC en ISCC Plus. Allemaal initiatieven die bijdragen aan bijvoorbeeld de Green Deal en Ecodesign for Sustainable Products Regulation (ESPR). Mijn wens is dat de verschillende initiatieven niet al te versnipperd raken en dat er uiteindelijk één of hoogstens twee schema’s zullen zijn die wereldwijd worden erkend en geaccepteerd. Dat maakt het leven voor de productie-industrie een stuk makkelijker.